14/07/2018
Ekspertėt perėndimorė besojnė se pas pėrfundimit tė Kampionatit Botėror tėFutbollit nė Rusi, njėlloj si pas Lojėrave Olimpike nė Sochi, pritet njė ofensivė agresive nga ana e Kremlinit nė politikėn e jashtme. Si vende qė mendohet se mund tė jenė shinjestra e Putinit renditen Ukraina, Austria, Italia dhe Gjermania.
Ekspertėt e Shteteve tė Bashkuara tė Amerikės tė Kėshillit pėr Marrėdhėniet e jashtme (CFR), janė shprehur tė sigurt se qėillimi final i Rusisė nuk ka qenq aspak Kampionati Botėror Rusi 2018, por ėshtė parė vetė si njė mjet pėr tė arritur njė qėllim shumė herė mė tė rėndėsishėm.
Ekspertėt theksojnė se Vladimir Putin ka shpenzuar vite tė tėra duke u pjekur aktivisht tė fitojė tė drejtėn pėr tė qenė vendi organizator i Lojėrave Olimpike Sochi 2014. Nė fillim tė kėtij eventi sportiv global, kur u shpalos plotėsisht revolucioni nė Ukrainė, presidenti rus shfaqi njė maturi dhe njė pėrmbajtje tė paprecedent, nė mėnyrė qė vėmendja ė mos spėrqėndrohej nga Lojėrat Olimpike nė Sochi.
Vetėm nėj javė pas ceremonisė sė mbylljes, burmet thonė se “Putini ėshtė takuar me figurat mė tė rėndėsishme vendimmarrėse tė Kremlinit dhe dėrgoi menjėherė forcat speciale nė gadishullin e Krimesė katėr ditė mė pas. E njėjta gjė ėshtė shkruar edhe nė artikullin e ish pėrfaqėsuesit tė Shteteve tė Bashkuara nė OSCE, Daniel Bayer. Nė opinionin e tij, i njejti skenar pritet tė zhvillohet edhe tani pas pėrfundimti tė Kampionatit Botėror 2018.
Logjika qė Bayeri ėshtė pėrpjekur tė shpjegojė nė artikullin e tij, ėshtė se eventet sportive janė ideale pėr tė fuqizuar imazhin e Rusisė dhe autoritetin personal tė Putinit, si brenda vendit, ashtu edhe nė sytė e komunitetit botėror, gjė qė e lejon Kremlinin tė marrė vendime pėr tė zhvilluar veorime ofensivė jashtė kufijve. Kėtė radhė, sipas ekspertėve, Moska ėshtė nė njė situatė akoma mė tė favorshme. Pas pėrfundimit tė Kamprinatit Botėror, Putini pritet tė takohet edhe me presidentin amerikan Donald Trump dhe tė disktojė mudėsinė e rikthimit tė Rusisė bė G8 dhe kjo po e mban Euripėn nė tension tė madh.

Nė kėtė konteks, Bayeri liston disa veorime tė mundshme qė mund tė vendosė tė ndėrmarrė Putinit pas pėrfundimti tė kampionatit si: riaktivizimi nė Siri, pėrfundimi i punės nė Ukrainė duke zgjeruar mė tej prezencėn ushtarake, pėrforcimi i bashkėpunimit me qeveritė e Austrisė sė Italisė, madje edhe pėrpjekje pėr tė minuar punėn e kancelares gjermane Angela Merkel.
Njė tjetėr reporter i famshėm politik amerikan i “The Atlantic” ėstė gjithashtu i bindur se Rusia do ta Shfrytėzojė Kampionatin Botėror tė Futbollit pėr tė ndjekur ambiciet e saj gjeopolitke. Si pikė tensioni mė tė nxehtė, “he Atlantik” sheh Ukrainėn. Artikulli shrkuan se “Lufta ndėrmjet Rusisė dhe Ukrainės mund tė fillojė menjėherė pas finales sė kampionatit qė zhvillohet mė 15 qershor.”
Nė mbėshtetje tė tezėss ė tij, autori citon faktin e ekzstencės sė kontradiktave ndėrmjet Detit tė Zi dhe Azov, si edhe faktin se Ukraina ėshtė duke shkurtuar furnizimin me ujė ėt Krimesė, duke pėrdorur burmet ujore tė Dnieperit oėr tė ujitur fushat e prekura nga thatėsirat nė Kherson. Sipas vkerėsimevetė atoriteteve nė Kiev, methatėsirat e mėdha tė verės, 1.5 nga 2.5 milionė banorė rė gadishillit mund tė mbeten pa ujė. Kėshtu, lufta pėr burimet ujore do tė shkaktojė jo pak konflikte tė nxehta ndėrmjet Ukrainės dhe Rusisė, sipas “The Atlantic”. Por ndryshe nga ekspertėt dhe reporterėt amerikanė, revista britanike “The Economist ” beson se eventet sportive nuk janė aspak njė instrument pėr tranzionion drejt njė ofensive ėt re, por njė shans pėr tė rivendosur marrėdhėniet emira me Europėn pas katėr vitesh sanksione. Natyrisht do tė ishte e kotė tė mohoet fakti se Kampionati Botėror i Futbollit e fuqizon tejmase imazhin e Kremlinit. Pas fitores sė ekipit rus kundėr Spanjkės, gazeta amerikane “USA Today” pavarėsisht prformancės sė ekuptit tė tij, shkroi se Putini tashmė e kishte fituar Kupėn e Botės, duke qenė se arriti tė krijojė nė sytė e fansave tė huaj se ky iste njė prej kampionateve mė tė mirė tė futbollit tė viteve tė fundit.
Megjithatė, mund tė thuhet se parashikimi i njė agresioni tė ri pas kampionatit botėror und tė jetė disi i paragjykuar. Pėr sa i pėrket lidhjes qė ėshtė bėrė ndėrmjet Lojėrave Olimpike tė Sochit dhe revolucionit nė Ukrainė, ka edhe ekspertė perėndimorė qė mendojnė se aktivitetet e politkės sė jashte tė Rusisė nuk kanė qenė tė plaanifikuara qė mė parė, por provokimet edhe sfidat e lėshuara nga Ėashingtoni dhe Brukseli, kanė rastisur me kohėn e kėtij eventi sportiv.